Gen haritamıza bakarak ve yakın aile çevremizin geçmiş sağlık sorunlarına göz atarak, hangi hastalıklara yatkın olduğumuzu anlayabiliyoruz. Bu da bizi önceden önlem almaya veya bilinçli hareket etmeye itiyor. Yapılan son araştırmalar sonucunda nörologlar, zihinsel hastalık ve duygudurum bozukluklarının izini de genetiğinize bakarak sürebileceğinizi söylüyor.
Kaynak: https://www.nimh.nih.gov/health/publi…
Zihinsel hastalıklar ve duygudurum bozuklukları bir kişinin düşünme şekillerini, hislerini ve olaylar karşısında sergiledikleri davranış biçimlerini direkt olarak etkileyen rahatsızlıklardır.
Peki size, bu hayatımızı etkileyen kalıcı veya geçici bu rahatsızlıkların sadece stresli olduğumuz, travma geçirdiğimiz, kötü ilişkiler ya da kötü bir hayat yaşadığımız için olmadığını söylesek?
Günlük deneyimlerimiz, kayıplarımız, kazançlarımız, inişlerimiz ve çıkışlarımız elbette ki mental sağlığımızı etkileyen şeyler. Ama yaygın bilinenin aksine, genlerimizin de bu işte payı var!
Dahası, araştırma sürecindeki her yeni veri, belirli genlerin ve gen varyasyonlarının zihinsel hastalık ve duygudurum bozukluklarıyla ilişkili olduğunu kanıtlıyor.
Yine de uzmanlar, kişisel riskinizin yüksek olup olmadığını belirlemek ve anlamlandıramadığınız durumlar içerisinde kaldığınızı hissettiğinizde genlerinizi de işin içine katarak düşünmenin çok faydalı olabileceğini vurguluyor.
Genetik yapınız veya diğer bir deyişle genomunuz, beyninizin fonksiyonlarını etkileyebilir. Dolayısıyla, pek çok zihinsel hastalık ve duygudurum bozukluğu da dahil olmak üzere tüm diğer hastalıklarda da genleriniz ve varyantları bir hastalık veya rahatsızlığa yakalanma riskinizi azaltır veya arttırır.
Örneğin, nasıl ki yakın veya uzak aile bireylerinizin kalp rahatsızlığı geçmişi olması sizin de kalp rahatsızlığı yaşama riskinizi arttırıyorsa, aynı durum çoğu zihinsel hastalık ve duygudurum bozukluğu için de geçerli.
Genetik faktörler, beynin travmalar veya diğer aksaklıklarla başa çıkma ve yönetme yeteneğini azaltıyor. Zihinsel hastalık ve duygudurum bozukluklarının riskini arttırıyor ve böylelikle, bizi bu hastalıklara daha yatkın ve savunmasız hale getirebilecek güce sahip oluyor!
Bu noktada da genlerinize bir göz atmanın ve konu mental sağlığınız olduğunda kişisel riskinizi belirlemenin önemi artıyor. Ulusal Zihin Sağlığı Enstitüsü NIMH’nin bunu nasıl belirleyebileceğiniz konusunda bir önerisi var!
Aile üyelerinizden aldığınız bilgilere dayanarak riskinizin yüksek olduğuna karar verirseniz, bir üst aşamaya geçebilir ve bir genetik danışmanını ziyaret edebilirsiniz.
Evalı hastalığı son dönemlerde ülkemizde de görülmeye başlandı. Bunun ardından sosyal medyada araştırma konusu hâline gelen Evalı hastalığı araştırma konusu oldu. Peki, Evalı hastalığı nedir? Evalı hastalığı belirtileri nelerdir?
“Özellikle 2012 yılında zamanın başbakanı Erdoğan’ın kürtajı ‘cinayet’ olarak tanımladığı açıklamalar sonrasında kürtaja erişim güçlüğü daha da arttı. Bugün Türkiye’nin pek çok ilinde kürtaj yapan devlet hastanesi yok. Hatta kimi illerde özel hastanelerde dahi bu haklarına erişemiyorlar. Erişimin kısıtlanması ise kadınların istenmeyen gebelikleri sürdürmesine ya da hayatlarını riske ederek düşük yapmaya çalışmalarına neden oluyor”