Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki depremlerden zarar gören tescilli taşınmak kültür varlıklarının onarımı ve ihyası için gerekli desteğin Bakanlığınca sağlanabilmesi amacıyla mevzuat değişikliği yapılarak afet bölgesine yönelik proje ve uygulama yardımlarının kapsamının genişletildiğini söyledi.
Bakan Ersoy, Malatya Afet Koordinasyon Merkezi’nde gerçekleştirilen toplantının ardından yaptığı açıklamada, Bakanlık olarak depremin ilk gününden itibaren Malatya’nın koordinasyonunda görevli atandıklarını hatırlattı.
Bugün de bu çalışmalar için tekrar Malatya’da ilgili makamlarla toplantı gerçekleştirdiklerini aktaran Ersoy, bugün kentin durumu ve afet bölgelerini ilgilendiren özel mülkiyette bulunan tescilli taşınmaz kültür varlıklarıyla ilgili yönetmelikte çok önemli bir değişikliğe gittiklerini onun detayını paylaşacağını ifade etti.
Malatya’da geçici konutlarla ilgili ciddi bir yol alındığını aktaran Ersoy, şöyle konuştu:
“Şu ana kadar 14 bin 700 konteyner bölgeye indirildi bunun 11 bin 700’ünde de yerleşim başladı, kalan kısımlarında da birkaç gün içinde hızlı bir şekilde yerleşim başlayacak. Bireysel konteyner teslimlerine de başladık. Şu ana kadar 1124 bireysel konteyner yerleşmiş durumda. Haziran itibarıyla 30 bin konteyner çalışmasını tamamlamayı hedefliyoruz. Yani üç hafta içinde bunu tamamlayacağımızı düşünüyoruz. Bundan sonra ağırlıklı olarak bireysel konteyner verilecek, bireysel konteyner talepleri gerçekleştirilecek. Zaten konteyner kentlerde yaşamak isteyen taleplerin çok büyük bir kısmı şu ana kadar karşılandı. Bundan sonra bireysel talepler var. Vatandaşımız kendi bahçesinde, köyünde veya konutunun yakınında istiyor. Onlarla ilgili taleplerini hızlı bir şekilde aşılamaya yoğunlaşıyoruz bugünden itibaren.”
Ersoy, kentte kalıcı konutlarla ilgili çalışmaların da yoğun devam ettiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Şu ana kadar netleşen 70 bin civarında konut, 25 bin 600 civarında da köy evi hak sahibi tahmini oluşacak. Bu 70 bin konutun 11 bin 634’ünün ihalesi gerçekleştirildi, 8 bin 100’ünün de temel atma işlemi yapıldı. Orada da hızlı bir şekilde Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız yol alıyor. 25 bin 600 köy evi hak sahibinin 7 bin 134’ünün şu ana kadar ihalesi yapıldı, 610’unun da temel atması gerçekleşti, orada da hızlı ilerleyeceğiz inşallah. Enkaz kaldırmayla ilgili çalışmalarda ilk etapta yıkık ve acil yıkılacak olan yapıların yüzde 99’unun enkaz kaldırma işlemi tamamlandı. Yüzde 1’lik kısım da çevresine hasar verebileceği için kontrollü veya belli izinleri bekleyen yıkımlar. O yüzden bekliyoruz. Yani şu anda bizim aslında ilk etapta yapılması gereken enkaz kaldırma çalışmamız tamamlandı. Şu anda hasar tespitler sonuçlandıktan sonra bu konuyu daha da hızlandıracağız.”
Hasar tespitleri gelecek hafta tamamlanacak
Ersoy, hasar tespit çalışmaları noktasında kent genelinde ilk belirlenen hasarlara 57 bin 673 itiraz geldiğini ifade ederek, “Bunların 55 bin 440’ı incelenerek sonuçlandırıldı, 1290’ında ise çalışma devam ediyor. Toplam hasar tespitleri önümüzdeki hafta içinde tamamlanmış olacak. İtirazı olmayanlarla ilgili zaten tekrar yıkım ve enkaz çalışmalarına devam edilecek. Şu ana kadar 27 bin binada hiç itiraz yok, onlarla ilgili yıkım ve enkaz çalışmalarına Valiliğimiz, AFAD eşliğinde başlıyoruz hızlı bir şekilde.” diye konuştu.
Mevzuatta değişikliğe gidildi
Bakan Ersoy, özel mülkiyette bulunan tescilli taşınmaz kültür varlıklarıyla ilgili yönetmelikte çok önemli bir değişikliğe gittiklerini, bunun tüm afet bölgelerini kapsadığını söyledi.
Bakanlık tarafından 2005 yılından itibaren özel mülkiyette bulunan tescilli taşınmaz kültür varlıklarının korunması amacıyla proje hazırlanması ve onarım uygulamalarının yapılması için geri ödemesiz olarak nakdi yardım yapıldığını anlatan Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu kapsamda 2005-2022 yılları arasında 4 bin 151 taşınmaza proje yardımı, 2 bin 793 taşınmaza uygulama yardımı olmak üzere 6 bin 944 taşınmaza yardım yapılmıştır. Kahramanmaraş depremlerinden zarar gören tescilli taşınmaz kültür varlıklarının onarımı ve ihyası için gerekli desteğin Bakanlığımızca sağlanabilmesi amacıyla mevzuat değişikliği yapılarak afet bölgesine yönelik proje ve uygulama yardımlarının kapsamı genişletilmiştir. Proje yardımı kapsamında rölöve, restitüsyon, restorasyon, gerekli durumlarda rekonstrüksiyon ve mühendislik projeleri ile zemin etüdü için yardım sağlanacaktır. Uygulama yardımı kapsamında da Koruma Bölge Kurullarınca uygun bulunan projeler kapsamındaki tüm uygulama yardım taleplerinin yanı sıra gerek görülmesi halinde rekonstrüksiyon taleplerine de yardım sağlanacaktır. Ayrıca proje yardımı üst limit miktarı 5 katına, uygulama yardımı üst limit miktarı ise 10 katına çıkarılmıştır.”
“Tamamına yardım yapılması planlanmaktadır”
Bakan Ersoy, bugün itibarıyla AFAD tarafından Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi ilan edilmiş olan 17 il ve Sivas’ın Gürün ilçesini kapsayacak şekilde yeni bir başvuru dönemini başlattıklarını anlatarak, şunları kaydetti:
“Hangi illerimiz bunlar; Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa, Elazığ, Batman, Bingöl, Kayseri, Mardin, Niğde ve Tunceli. Başvuru sürecine ilişkin detaylar ve gerekli bilgiler Bakanlığımız ve İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerimizin internet ve sosyal medya sayfalarında kamuoyu ile paylaşılacaktır. Yapıların sahiplerinden herhangi birisinin başvurusu değerlendirme için yeterlidir. Başvuru için gerekli belgelerin İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerine en geç 15 Haziran 2023 Perşembe gününe kadar teslim edilmesi gerekmektedir. Bu tarihe kadar başvurusu yetişmeyen taşınmazlar için önümüzdeki aylarda yeni başvuru dönemlerinin açılması planlanmaktadır. Afet bölgesinde deprem sebebiyle zarar görmüş tescilli yapılara ilişkin proje ve uygulama yardımı taleplerinin hepsi Bakanlığımızca değerlendirecektir ve tamamına yardım yapılması planlanmaktadır. Hayırlı olmasını dilerim.”
